تکنیک سیاه قلم:
گاهی می‌توان در یک دنیای بدون رنگ شد و با بازی بین دو رنگ سیاه و سفید, طرحی را با زیباترین تونالیته های بین این دو رنگ را پدید آورد، و جهان را بین این دو رنگ تقسیم کرد. در میان تکنیک‌های متفاوت طراحی در هنرهای تجسمی، سیاه قلم را شاید می‌توان گفت پر طرفدارترین تکنیک هست. سیاه قلم در فرهنگ فارسی یعنی نقاشی که با استفاده از قلم، مرکب سیاه، زغال یا مداد کارشده باشد و هیچ گونه رنگ آمیزی نداشته باشد، تاریخچه استفاده سیاه قلم به نگارگری ایران بر می‌گردد، اما سیاه قلم به شکل خاص به استفاده از زغال یا مداد زغالی در کشیدن طرح و خصوصاً طراحی چهره گفته می‌شود. در قدیم زغال مل شیو ه ای از طراحی با ترکیب مل و زغال و با استفاده از قلم مو و بر روی بوم بوده است که عمدتاً توسط بعضی از شاگردان استاد کمال الملک استفاده می‌شده است. چون زغال نسبت به مداد ضخیم‌تر, مشکی‌تر و روان‌تر هست، بنابراین طراحی با ان بسیار لذت بخش تر و زیباتر خواهد بود و می‌توان با ان.طرح‌های واقع گرایانه, و احساسی را به خوبی اجرا کرد. و با ایجاد سایه‌ها و هاشور زنی‌ها که به کمک زغال می‌توان ایجاد کرد، می‌توانیم به یک اثری عالی دست پیدا کرد.
اهمیت و جذابیت این تکنیک:
زغال اغلب توسط هنرمند به خاطر ویژگی‌های متنوعان، مانند روانی، ایجاد بافت‌های متنوع، ترسیم خطوط خیلی رو شش ن یا خیلی تیره، قابلیت پاک شوندگی اسان، ایجاد سایه روشن‌های زیبا و متنوع, سایه پردازی، مورد اهمیت قراردارد طراحی‌های واقع گرایانه, هایپر، فوتو، طراحی حسی، طراحی پایه از جمله زمینه‌هایی هستند که زغال دران ها بکار می‌روند.
انواع روش‌های اجرای سیاه قلم:
*هاشور زنی:
در این متد، خط تیره نازک به طور متوالی، به موازات یکدیگر قرار می‌گیرند.
*سایش:
در این متد زغال با استفاده از یک تکه کاغذ ب روی سطح ساییده می‌شود این کار تصویری از بافت سطح را ایجاد می‌کند.
*محو کردن:
محو کردن برای ایجاد انتقال صیقلی بین نواحی تاریک‌تر و روشن‌تر طراحی، انجام می‌شود, همچنین این روش می‌تواند سایه روشن ایجاد کند.
وسایل لازم برای سیاه قلم:
مقوای اشتنباخ، فابریانا..
زغال
مدادکنته
محوکن
پودر کف دریا
انواع پاک کن‌ها
پودر زغال
کاتر
تخته شاسی
طرح مناسب
اهداف اموزشی:
طراحی پایه
چگونگی استفاده از زغال
چگونگی ایجاد کنتراستهای ایجاد شده توسط زغال
ایجاد انواع تونالیته سایه روشن‌های مختلف
شناخت وسایل موردنیاز
ایجاد حجم، با ستفاده از سایه روشن‌ها
کشیدن درست تناسبات طرح مورد نظر
ایجاد بافت‌های متفاوت با زغال
در نهایت توانایی اجرا طرح‌ها به خوبی
هنرمندان مشهور در طراحی:
شو نگار
البرشت دور
پترارک
رامبراند
روبنس
رو کوکو
گوته و..